Agufié(-de-Chavin)
Rosa chavinii
Rosaceae
Àutri noum : Agoulencié, Agrufié, Agoulancié, Grato-quiéu, Tapo-cuou.
Noms en français : Églantier de de Chavin, Rosier de Chavin.
Descripcioun :L'agoufié-de-de Chavin es uno planto proun chanjadisso, mita Rosa canina, mita Rosa montana qu'es un bastard entre li dos meno. La maje part di fueio soun verdalo, mai pas toujour, li pecou di fru mai o mens glandoulous, parié pèr la coulour de la flour etc. Pèr d'ùni, soun de raproucha de Rosa dumalis, pamens l'agoufié-de-de Chavin a ges de péu e li tijo soun bèn verdo.
Usanço :Tóuti lis agufié fan de fru (grato-cuou, agoulènço...), riche en vitamino C e anti-enflamatiéu, que soun bon à manja, majamen en counfituro.
Port : Aubret
Taio : 0,5 à 2 m
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Rosa
Famiho : Rosaceae
Ordre : Rosales
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 3 à 4 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Remarco : Rosa canina X Rosa montana
Liò : Tepiero roucaiouso
- Orle de bos
- Colo
- Basso mountagno
Estànci : Subremediterran à Mountagnard
Couroulougi : Ouroufito-Éuropenco
Ref. sc. : Rosa chavinii Rapin ex Reut., 1861
Erbo-di-rascas
Plumbago europaea
Plumbaginaceae
Àutri noum : Erbo-enrabiado, Bagoun, Erbo-de-la-rougno, Erbo-di-couquin, Malo-erbo.
Noms en français : Dentelaire, Malherbe.
Descripcioun :L'erbo-di-racas, mens coumuno qu'à passa tèms, trachis en ribo de camin, i pèd de muraio e dins lis escoumbre ounte flouris amé de poulìdi flour vióuleto, à la fin de l'estiéu. Es uno planto eisado de recounèisse emé si flour e si fru pegous qu'arrapon li péu e li teissu.
Usanço :Èi couneigudo au nostre pèr garris la rasco. Ramentèn qu'aquesto malautié de pèu e de péu s'aprèn à de champignoun coume Microsporum canis. Freta la bèsti emé d'òli de bagoun (adouba en fasèn bouli la planto dins l'òli). Se dis peréu qu'en mastegant la racino, apaisso li ràbi de dènt (erbo-enrabiado)-TdF. Pamens se n'en fau mesfissa que fretado sus la pèu pòu douna d'enflamacioun.
Port : Grando erbo
Taio : 50 à 100 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Plumbago
Famiho : Plumbaginaceae
Ordre : Caryophyllales
Coulour de la flour :
Vióuleto
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 8 à 12 mm
Flourido :
Estiéu - Autouno
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 600 m
Aparado : Noun
Avoust à óutobre
Liò : Camin
- Muraio
- Escoumbre e proche dis oustau
Estànci : Termoumediterran à Mesoumediterran
Couroulougi : Estenoumediterrano
Ref. sc. : Plumbago europaea L., 1753